Galdeak eta baleak

Azkona, Josetxo

Susan Sontag idazle estatubatuarraren arabera, intereseko erantzun bakarrak dira haiek eragindako galdeak ezeztatzen dituztenak. Erran nahi baita, galdeak, munta handikoa eta interesekoa izanagatik ere -eta halakoak formulatzea benetan lan makala da gero!-, arreta gutiago erakarri behar digula erantzunak baino. Horretarako, noski, guztiz argigarria behar du izan nahitaez erantzunak. Ildo horretatik, gisa bateko zein bertzeko adierazpen poetikoekin batera, gai anitzen ingurukoak horiek guztiak, galde frankorekin eginen du tupust irakurle horrek liburu honetan. Horietarik batzuk, nolabait, diskurtso logikodunari atxikitzen zaizkio; beraz, haiek, hein batean, klasikotzat har ditzakegu haien hezur-mamian. Eta badira, aldi berean, hagitz bertzelakoak ere, ziur erantzun zehatzik ez duten betiko itaun horiek baino bihurriagoak: galde absurdoak, txoroak, zirtolariak, buru-korapiloak... Batzuek zein bertzeek ea erantzun bikainik sortaraziko ote dizkioten irakurle horri galdetzen diot neure buruari. Baina, halaz ere, aski litzateke niretzat galde horietarik batek baten bati irriño, edo gogoeta, edo harridurazko keinu bat eraginen balio. Tira, hori alde batetik, eta bertzetik, horra hor nigan erro sakonak dituen ohiko galde bat: poema hauek badute poesiarik beren baitan? Zeren, kezka hori eta ez bertzerik -zera, ea zinez poesia ote darion obra honi ezbaian jartzearena- izaten baitut abiapuntu idazten hasteko tenorean, eta baita poema finitutakoan ere. Ihardespena, edo ihardespenak (kasik nahiago horrela pluralean idatzirik) irakurle preziatu horrek eman beharko. Eta ez berak bakarrik, baita baleek ere.