Azken batean

Oñederra, Miren Lourdes

Elisa eta Elixabete ama-alabak dira, eta, iraganeko oroitzapen eta zaurien artean, elkarrenganako harreman konplexua eta familiako sekretu mingarriren baten itzala kudeatzen dituzte. Galdutako maitasun banaren ondoko bakardadeari eta memoriari aurre egiten dieten bitartean, identitateari, erruari eta distantzia emozionalari buruz hausnartzen dute. Euskadiren eta Amerikaren arteko bidaia batean, historiak lotura ikusezinak ehuntzen ditu, izan zenaren eta inoiz izango ez denaren artean harrapatutako bizitza markatzen dutenak.
Eleberri honek begirada sakona eskaintzen die indarkeriaren zauri oraindik irekiei, baina baita oroimenari, familiari eta Euskal Herriko historia hurbilean emakumeak izan duen paperari ere. Pertsonaien bidez, isiltasunaren eta erruaren pisua arakatzen du, erakutsiz nola biktimak askotan ikusezin bihurtu diren eta nola gizarteak aurre egin dien indarkeriari, justifikazio ideologikoari eta adiskidetzearen beharrari.
Hala ere, autorea ez da gai horretara mugatzen; amaalaba harremanaren garrantzia eta gerraosteko emakumearen rola ere erakusten ditu. Ama figura klabe gisa agertzen da, euskal emakume askoren erresistentzia isila haragituz. Azken batean, identitateaz, denboraren joanaz eta duintasunaren aldeko borrokaz egiten du gogoeta eleberriak.